TiROİD NEDİR ?
Tiroid bezi, boynun ön kısmında yer alan, soluk borusunun (trakea) etrafına sarılmış küçük bir organdır. Kelebek şeklinde, ortasında daha küçük ve boğazınızın yan tarafında uzanan iki geniş kanat var. Tiroid bir bezdir.
Vücudunuzun her yerinde, vücudunuzun belirli bir şeyi yapmasına yardımcı olan maddeleri oluşturup saldıkları bezleriniz vardır. Tiroidiniz, vücudunuzun birçok hayati fonksiyonunu kontrol etmeye yardımcı olan hormonlar üretir.
Tiroid'in Vucüdumuzdaki İşlevi Nedir?
Tiroidinizin vücudunuzda yapması gereken önemli bir işi vardır – metabolizmayı kontrol eden tiroid hormonlarını serbest bırakmak ve kontrol etmek.
Metabolizma, vücudunuza aldığınız gıdaların enerjiye dönüştürüldüğü bir süreçtir. Bu enerji, vücudunuzun birçok sisteminin doğru şekilde çalışmasını sağlamak için tüm vücudunuzda kullanılır. Metabolizmanızı bir jeneratör olarak düşünün. Ham enerjiyi alır ve daha büyük bir şeye güç vermek için kullanır.
Tiroid, metabolizmanızı birkaç spesifik hormonla kontrol eder – T4 (tiroksin, dört iyodür atomu içerir) ve T3 (triiyodotironin, üç iyodür atomu içerir). Bu iki hormon tiroid tarafından üretilir ve vücut hücrelerine ne kadar enerji kullanmaları gerektiğini söylerler. Tiroidiniz düzgün çalıştığında, metabolizmanızın doğru hızda çalışmasını sağlamak için doğru miktarda hormonu koruyacaktır. Hormonlar kullanıldıkça tiroid de yenilerini oluşturur.
Bunların hepsi hipofiz bezi adı verilen bir şey tarafından denetlenir . Kafatasının ortasında, beyninizin altında bulunan hipofiz bezi, kan dolaşımınızdaki tiroid hormonlarının miktarını izler ve kontrol eder. Hipofiz bezi vücudunuzda tiroid hormonlarının eksikliğini veya yüksek hormon seviyelerini algıladığında, kendi hormonu ile miktarları ayarlayacaktır.
Bu hormona tiroid uyarıcı hormon (TSH) denir. TSH tiroide gönderilecek ve tiroide vücudun normale dönmesi için ne yapılması gerektiğini söyleyecektir.
Tiroid hastalığı nedir?
Tiroid hastalığı, tiroidinizin doğru miktarda hormon üretmesini engelleyen tıbbi bir durum için genel bir terimdir. Tiroidiniz tipik olarak vücudunuzun normal çalışmasını sağlayan hormonlar üretir. Tiroid çok fazla tiroid hormonu ürettiğinde, vücudunuz enerjiyi çok hızlı kullanır. Buna hipertiroidizm denir.
Enerjiyi çok hızlı kullanmak sizi yormaktan daha fazlasını yapar – kalbinizin daha hızlı atmasına, denemeden kilo vermenize ve hatta gergin hissetmenize neden olabilir. Öte yandan, tiroidiniz çok az tiroid hormonu üretebilir.
Vücudunuzdaki tiroid hormonunun çok az olması yorgun hissetmenize, kilo almanıza ve hatta soğuğa tahammül edememenize neden olabilir.
Bu iki ana bozukluğa çeşitli koşullar neden olabilir. Ayrıca ailelerden de geçebilirler (miras yoluyla).
SIKCA SORULAN SORULAR
Tiroid fonksiyonlarında bozukluk olduğu zaman kilo değişiklikleri ve vücudun enerji tüketiminde değişiklikler meydana gelir.
Hipotiroidide enerji tüketiminde oluşan yüzde 7-8’lik değişiklik, yağ depolarında da değişikliğe neden olur ve kilo alımı meydana gelir.
Bütün check up programlarında tiroid hormon düzeyinin en titiz göstergesi olan TSH hormonu ve tiroid ultrasonografisi yer almalı. Hem de halk sağlığı taramalarında nasıl meme kanseri amacıyla mamografi ya da rahim kanseri amacıyla smear yapılıyorsa, tiroid US ve iğne biyopsisi de bir halk sağlığı programına alınmalıdır.
- Prematüre doğum
- Bebekte düşük doğum ağırlığı
- Sezaryen olasılığının artması
- Doğum ardından bebekte hastalık riski ve buna bağlı çoğalan ölüm riski
- Çocukta gelişen vakitlerde nöropsikolojik ve bilişsel bozukluklar
- Doğum ardından kanama
- Pre-eklampsi ve gebelikte hipertansiyon
- Plasental abruptio (plasentanın doğum zamanından evvelce yırtılması)
Şeker Hastalığı ve Troid
Şeker hastalığınız varsa, şeker hastalığı olmayan kişilere göre tiroid hastalığı geliştirme riskiniz daha yüksektir. Tip 1 diyabet otoimmün bir hastalıktır. Zaten bir otoimmün bozukluğunuz varsa, bir başkasını geliştirme olasılığınız daha yüksektir.
Tip 2 diyabetli kişiler için risk daha düşüktür, ancak yine de oradadır. Tip 2 diyabetiniz varsa, daha sonraki yaşamda bir tiroid hastalığı geliştirme olasılığınız daha yüksektir.
Tiroid sorunlarını kontrol etmek için düzenli testler önerilir. Tip 1 diyabetliler, tip 2 diyabetli kişilere göre teşhisten hemen sonra ve daha sonra yılda bir veya daha fazla kez test edilebilirler. Tip 2 diyabetiniz varsa test için düzenli bir program yoktur, ancak sağlık uzmanınız zaman içinde test için bir program önerebilir.
Şeker hastalığınız varsa ve tiroid testi pozitif çıkarsa, kendinizi mümkün olan en iyi şekilde hissetmenize yardımcı olmak için yapabileceğiniz birkaç şey vardır. Bu ipuçları şunları içerir:
- Yeterince uyumak.
- Düzenli egzersiz yapmak.
- Diyetinizi izlemek.
- Tüm ilaçlarınızı belirtildiği şekilde almak.
- Sağlık hizmeti sağlayıcınız tarafından yönlendirildiği şekilde düzenli olarak test edilmek.
